3.19 : İlaç Emilimini Etkileyen Faktörler: İlaç Çözünmesi

İlaçların katı oral dozaj formlarından sistemik dolaşıma farmakokinetik yolculuğu çok yönlüdür. Katı dozaj formunun küçük parçacıklara bölünmesini sağlayan bir ön koşul olan parçalanma ile başlar. Bu granüle edilmiş varlıklar gastrointestinal sıvılarda çözündükçe çözünme daha sonra gerçekleşir. Bu çözünme, ilacın bağırsak zarından geçişini ve ardından kan dolaşımına girişini tanımlayan sonraki aşama olan permeasyon için çok önemlidir.

Kritik olarak, ilaç emilim kinetiği çözünme veya permeasyon oranı tarafından engellenebilir. Çözünme oranı, özellikle lipofilik maddeler ve uzun süreli salınımlı formülasyonlar dahil olmak üzere doğal olarak düşük sulu çözünürlüğe sahip ilaçlar için sınırlayıcı bir faktördür. Öte yandan permeasyon, hidrofilik ilaçlardaki emilim oranını yönetir ve lipit çift katmanları boyunca taşınmalarını belirler.

Biyofarmasötik Sınıflandırma Sistemi (BCS), ilaçları çözünürlük ve geçirgenlik özelliklerine göre dört sınıfa ayırır. Sınıf I bileşikleri yüksek çözünürlük ve permeasyon gösterir ve kolayca emilir. Sınıf II ilaçlar zayıf çözünürlük, Sınıf III azalmış permeasyon ve Sınıf IV ilaçlar hem düşük çözünürlük hem de permeasyon nedeniyle emilim zorluklarıyla karşı karşıyadır. Örnekler arasında diltiazem (Sınıf I), nifedipin (Sınıf II), insülin (Sınıf III) ve taksol (Sınıf IV) bulunur.

Kritik bir farmakokinetik parametre olan çözünme hızı, aynı zamanda bir ilacın kontrollü koşullar altında belirli bir çözücü içinde katı halden çözünmüş bir forma geçiş hızı olarak da ölçülür. Çözünürlük zorlukları çözünme hızını önemli ölçüde etkiler, özellikle 2 ila 8 gastrointestinal pH aralığında 1-2 mg/ml'nin altında sulu çözünürlüğe sahip bileşikler için. Bununla birlikte, sisaprid gibi ilaçlar düşük intrinsik çözünürlüğü hızlı bir çözünme hızı ve küçük terapötik dozla aşar ve gastrointestinal geçiş süresi içinde yeterli emilimi sağlar. Çözünme dinamikleri, mutlak çözünürlükten daha çok genel ilaç emilimi ve biyoyararlanımı ile ilişkilidir.