3.19 : Czynniki wpływające na wchłanianie leku: rozpuszczanie leku

Farmakokinetyczna podróż leków ze stałych doustnych form dawkowania do krążenia ogólnego jest wieloaspektowa. Zaczyna się od rozpadu, warunku wstępnego zapewniającego podział stałej formy dawkowania na drobne cząsteczki. Następnie następuje rozpuszczenie, gdy te granulowane jednostki rozpuszczają się w płynach żołądkowo-jelitowych. To rozpuszczenie jest kluczowe dla kolejnego etapu, przenikania, który opisuje przejście leku przez błonę jelitową i jego późniejsze wejście do krwiobiegu.

Krytycznie, kinetykę absorpcji leku może utrudniać szybkość rozpuszczania lub przenikania. Szybkość rozpuszczania jest czynnikiem ograniczającym, szczególnie w przypadku substancji lipofilowych i leków o z natury niskiej rozpuszczalności w wodzie, w tym formulacji o przedłużonym uwalnianiu. Z drugiej strony, przenikanie reguluje szybkość wchłaniania leków hydrofilowych, dyktując ich transport przez dwuwarstwy lipidowe.

System klasyfikacji biofarmaceutycznej (BCS) dzieli leki na cztery klasy na podstawie ich atrybutów rozpuszczalności i przepuszczalności. Związki klasy I wykazują wysoką rozpuszczalność i przepuszczalność oraz są łatwo wchłaniane.Leki klasy II są słabo rozpuszczalne, klasy III mają zmniejszoną przepuszczalność, a klasa IV napotyka wyzwania związane z wchłanianiem, które wynikają zarówno z niskiej rozpuszczalności, jak i przepuszczalności. Przykłady obejmują diltiazem (klasa I), nifedypinę (klasa II), insulinę (klasa III) i paklitaksel (klasa IV).

Krytyczny parametr farmakokinetyczny, szybkość rozpuszczania, jest również kwantyfikowany jako szybkość, z jaką lek przechodzi ze stanu stałego do postaci rozpuszczonej w danym rozpuszczalniku w kontrolowanych warunkach. Wyzwania związane z rozpuszczalnością mają istotny wpływ na szybkość rozpuszczania, zwłaszcza w przypadku związków o rozpuszczalności w wodzie poniżej 1-2 mg/ml w zakresie pH przewodu pokarmowego od 2 do 8. Niemniej jednak leki takie jak cisapryd pokonują niską rozpuszczalność wewnętrzną dzięki szybkiej szybkości rozpuszczania i małej dawce terapeutycznej, zapewniając wystarczającą absorpcję w okresie pasażu żołądkowo-jelitowego. Dynamika rozpuszczania koreluje bardziej z całkowitą absorpcją leku i biodostępnością niż z rozpuszczalnością bezwzględną.