1.8 : Fizyczna ocena układu oddechowego IV: Opukiwanie

Układ oddechowy, fundamentalny dla życia, składa się ze złożonych struktur odpowiedzialnych za wymianę gazową. Ocena opukiwania jest kluczowa dla zrozumienia zdrowia i funkcjonalności tego układu. Ta nieinwazyjna technika oceny pozwala pracownikom służby zdrowia ocenić gęstość lub upowietrznienie płuc, a tym samym zidentyfikować potencjalne nieprawidłowości.

Opukiwanie w ocenie układu oddechowego

Opukiwanie ocenia skład tkanki podstawowej za pomocą słyszalnych i dotykowych wibracji, rozróżniając powietrze, płyn i materiał stały. Wykonywane zarówno na przedniej, jak i tylnej części klatki piersiowej, może wykryć zmiany w rezonansie wytwarzanym przez zdrową tkankę płucną. Tępość nad płucami może wskazywać na zastąpienie wypełnionej powietrzem tkanki płucnej płynem lub tkanką stałą.

Procedura rozpoczyna się od tylnej części klatki piersiowej, przez górną część każdego ramienia, lokalizując rezonans pokrywający szczyty płuc. Proces przebiega w dół tylnej części klatki piersiowej, opukiwanie symetrycznych obszarów w odstępach 5 do 6 cm. Podczas tego procesu unika się struktur kostnych, takich jak łopatki lub żebra.

Podczas opukiwania przedniej części klatki piersiowej należy zacząć od okolicy nadobojczykowej i postępować w dół, po jednej przestrzeni międzyżebrowej na raz. Zwykle występuje stłumienie dźwięku po lewej stronie mostka, między trzecią a piątą przestrzenią międzyżebrową, ponieważ tam znajduje się serce. Podobnie, spodziewany jest normalny zakres stłumienia dźwięku wątroby poniżej płuca przy prawym brzegu żebrowym.

Przemieszczanie się przepony

Istotną częścią oceny opukiwania jest ocena przemieszczania się przepony, która zmienia położenie podczas wdechu i wydechu. Zakres ruchu przepony może dostarczyć istotnych wskazówek dotyczących zdrowia płuc.

Aby ocenić położenie i ruch przepony, pacjenta prosi się o wzięcie głębokiego oddechu i wstrzymanie go, podczas gdy przepona jest opukiwana w maksymalnym opuszczeniu. Odległość między obszarami maksymalnego opuszczenia podczas wdechu i wydechu wskazuje na zakres ruchu przepony.

Dźwięki opukiwania

Dźwięki opukiwania różnią się w zależności od rodzaju i stanu badanej tkanki. Oto typowe dźwięki, z którymi można się spotkać:

• Rezonans: niski dźwięk słyszalny w normalnych płucach.
• Hiperrezonans: głośny, niższy dźwięk niż normalny rezonans słyszalny w nadmiernie rozdętych płucach, np. w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i ostrej astmie.
• Odgłos bębenkowy: głośny, przypominający bęben dźwięk o pustej jakości słyszalny w wypełnionym gazem żołądku, jelicie lub odmie opłucnowej.
• Stłumiony: dźwięk o średniej intensywności i czasie trwania słyszalny w obszarach mieszanej tkanki stałej i płucnej, takich jak górna część wątroby, częściowo skonsolidowana tkanka płucna (zapalenie płuc) lub wypełniona płynem przestrzeń opłucnowa.
• Płaski: miękki, wysoki dźwięk o krótkim czasie trwania słyszalny w bardzo gęstej tkance, w której nie ma powietrza, takiej jak tylna część klatki piersiowej poniżej poziomu przepony.

Podsumowując, opukiwanie jest cennym narzędziem oceny w celu zrozumienia anatomii i funkcjonalności układu oddechowego. Zapewnia ono istotne informacje na temat zdrowia płuc i potencjalnych nieprawidłowości w układzie.