3.20 : İlaç Emilimini Etkileyen Faktörler: Pre-sistemik Eliminasyon

Oral ilaçların farmakokinetik yolculuğu, hepatik portal sisteminden kritik bir ilk geçişle başlar, buna ilk geçiş etkisi denir. Bu ilk geçiş, biyoyararlanımı önemli ölçüde etkiler - bir ilacın sistemik dolaşıma girme ve terapötik etki için kullanılabilir olma oranı. Birincil yol, ilacın bağırsak zarları tarafından emilmesini ve ardından hepatik portal ven yoluyla karaciğere yönlendirilmesini görür. Burada, ilaçlar metabolizma veya safra atılımıyla karşı karşıya kaldıkça, biyoyararlanımlarını azaltarak sistemik öncesi eliminasyon meydana gelir.

Hepatik veya ilk geçiş metabolizmasının kapsamı, ilacın karaciğerden ilk geçişi sırasında uzaklaştırılan kısmı olan karaciğer ekstraksiyon oranı (ER) olarak ölçülür. Hepatik kan temizleme oranları ve dolaşım dinamikleri tarafından belirlenir. Teofilin gibi ilaçların düşük ekstraksiyon oranları vardır ve minimal pre-sistemik eliminasyona uğrarlar. Sonuç olarak, bu tür ilaçlar oral uygulamadan sonra tamamen emilir. Buna karşılık, verapamil, propranolol ve nitrogliserin gibi yüksek ER'li ilaçlar, pre-sistemik olarak yoğun bir şekilde metabolize edilir. Bu, düşük biyoyararlanıma ve istenen terapötik etkiyi elde etmek için daha yüksek doz gereksinimlerine yol açar.

Bu pre-sistemik eliminasyonu engellemek için dilaltı veya transdermal gibi alternatif uygulama yolları kullanılır. Örneğin, oral nitrogliserinin %90'ı pre-sistemik olarak metabolize edilir. Biyoyararlanımını iyileştirmek için, genellikle pre-sistemik metabolizmayı atlayan ve gücünü ve terapötik etkinliğini koruyan dilaltı olarak uygulanır.