3.17 : Prozopagnozi

Prosopagnozi, yüz körlüğü olarak da bilinir, yüzleri tanıyamama durumudur. Şiddetli vakalarda, prosopagnozisi olan bireyler ebeveynleri ve eşleri de dahil olmak üzere yakın aile üyelerini yüzlerinden tanıyamayabilirler. Örneğin, prosopagnozisi olan biri kalabalıkta çocuğunun yanından geçerken, hatasını ancak çocuğunun ayırt edici sırt çantasını veya en sevdiği ceketini fark ettiğinde anlayabilir. Prosopagnozi özellikle yüz tanımayı bozar, diğer nesnelerin veya uyaranların tanınması ise etkilenmez. Sonuç olarak, prosopagnozisi olan bireyler tanıdık kişileri tanımlamak için benzersiz cilt desenleri, vücut şekli ve boyutu, belirli gözlük stilleri veya renkleri ve tercih edilen giyim stilleri gibi yüz dışı ipuçlarına güvenirler. Örneğin, prosopagnozisi olan bir kişi bir iş arkadaşını alışılmadık saç kesiminden ve gözlüklerinin renkli çerçevelerinden tanıyabilir.

Prosopagnozi doğuştan olabilir veya beyin hasarı, felç veya nörolojik hastalık yoluyla edinilebilir. Gelişimsel prosopagnozi, yetersiz bağlantılar ve yüz tanımadan sorumlu çeşitli beyin bölgelerini birbirine bağlayan beyaz madde liflerinin sayısının azalmasıyla karakterizedir. Bu durum sinirsel iletişimi bozar ve bebeklikten yetişkinliğe kadar yüz işlemeyi engeller. Örneğin, prosopagnozi ile doğan bir çocuk sınıf arkadaşlarını ve öğretmenlerini tanımakta zorluk çekebilir, bunun yerine öğretmenin yüksek sesi veya sınıf arkadaşının belirgin çilleri gibi ayırt edici özelliklere güvenebilir. Çalışmalar, temporal lobdaki fusiform girusun yüz tanıma için çok önemli olduğunu ve bu bölgedeki hasarın prosopagnoziye neden olabileceğini göstermektedir. Örneğin, fusiform girusu hasar gören bir felç geçiren biri aniden aynadaki kendi yansımasını bile tanıyamaz hale gelebilir. Prosopagnozi, tanıdık yüzlere tekrar tekrar maruz kalınmasına rağmen yüz tanıma bozukluklarının yaşam boyunca devam etmesiyle beyin plastisitesinin sınırlarını gösterir.