3.14 : Veziküler Taşıma: Endositoz, Transsitoz ve Ekzositoz

Veziküler taşıma, parçacıkların veya çözünmüş maddelerin hücreler tarafından yutulmasını kapsayan hücresel bir süreçtir. Endositoz, transsitoz ve ekzositozu içerir.

Endositoz, büyük ilaç moleküllerini yakalayıp taşıyan veziküller oluşturmak için hücre zarının içe doğru katlanmasını içeren hücresel bir mekanizmadır. Bu süreç iki ayrı yöntemden oluşur: pinositoz (genellikle "hücre içme" olarak adlandırılır) ve fagositoz (genellikle "hücre yeme" olarak adlandırılır). Pinositoz, hücrenin küçük sıvı damlacıklarını emmesini sağlayan özel bir endositoz biçimidir. Bu süreç, hücre yüzeyindeki kaveole olarak bilinen küçük yapıların ayrılıp sitoplazma içinde serbestçe hareket eden sıvı dolu veziküllere dönüşmesiyle gerçekleşir. Öte yandan fagositoz, hücrelerin büyük makromolekülleri, bakterileri veya hücresel artıkları yutmasını ve fagozomlar oluşturmasını sağlayan benzersiz bir endositoz mekanizmasıdır.

Transsitoz, ilaçlarla yüklü endositik veziküllerin bir hücre boyunca taşınmasını ve sonunda hücrenin dış zarıyla birleşmesini içeren bir diğer önemli endositik mekanizmadır. Bu yöntem, büyük protein moleküllerini ve Sabin polio aşısı gibi belirli aşıları emmek için çok önemlidir.

Tersine, ekzositoz, endositozun ters sürecini temsil eder. Ekzositoz sırasında, hücre içi veziküller içeriklerini dışarı atmak için hücre zarıyla birleşir. Örneğin, pankreastaki insülin üreten hücreler, insülini paketlemek ve kan dolaşımına boşaltmak için ekzositozu kullanır.