11.1 : Yaşamsal Belirtilere Giriş

Yaşamsal belirtiler, vücudun temel işlevlerinin durumunu belirlemeye yardımcı olan fizyolojik ölçümlerdir. Bunlar arasında genellikle T, P, R ve KB olarak kısaltılan vücut sıcaklığı, nabız hızı, solunum hızı ve kan basıncı bulunur. Bazı sağlık hizmeti prosedürleri ayrıca oksijen doygunluğunu (SpO_2) ve belirli durumlarda, acıyı ve bilinç düzeyini ek yaşamsal belirtiler olarak kabul eder.

Yaşamsal belirtiler, sağlık hizmeti profesyonellerinin bireyin sağlık durumunu değerlendirmesine ve kardiyovasküler ve solunum sistemleri gibi vücudun ana sistemlerindeki fonksiyonel değişiklikleri veya eğilimleri tespit etmesine yardımcı olur.

Her hayati belirtinin nasıl ölçüldüğüne dair kısa bir genel bakış:

• Nabız Hızı: Bu, genellikle bilekteki radyal arterden alınan dakikadaki kalp atışlarının sayılmasıyla ölçülür.
• Solunum Hızı: Bu, göğsün yükselişi ve alçalmasıyla kaydedilen dakikadaki nefes sayısının gözlemlenmesiyle belirlenir. Tam bir döngü bir nefes olarak sayılır.
• Kan Basıncı: KB, genellikle kan basıncı manşonu olarak bilinen, kasılma (sistolik) ve dinlenme (diyastolik) sırasında kanın arter duvarlarına karşı kuvvetini kaydeden bir tansiyon aleti kullanılarak değerlendirilir.
• Vücut Sıcaklığı: Vücut sıcaklığı, iç ısıyı ölçmek için ağızdan veya rektal termometreler kullanılarak değerlendirilir.

Normal aralıktan sapmalar, altta yatan sağlık sorunlarına veya acil durumlara işaret edebilir. Sonuç olarak, eğilimleri belirlemek ve hastanın ilerlemesini izlemek için düzenli izleme şarttır. Yaşamsal belirtiler genellikle fiziksel muayene sırasında, sağlık kuruluşlarına kabul sırasında, ameliyat veya prosedürlerden önce ve sonra ve hastanın durumunda önemli bir değişiklik olduğunda ölçülür.

Yaşamsal belirti ölçümlerini ve bunların kabul edilebilir aralıklarını, özellikle de yaşa, çevreye ve sağlık durumuna göre nasıl değişebileceğini anlamak kritik öneme sahiptir. Bilgiler hemşireye sağlık ekibi üyeleriyle işbirliği yapma, planlama yapma ve hasta güvenliğini sağlamak için uygun müdahaleleri uygulama yetkisi verir.