15.30 : Związki β-dikarbonylowe poprzez skrzyżowane kondensacje Claisena

Skrzyżowane kondensacje Claisena to reakcje promowane zasadą pomiędzy dwiema różnymi cząsteczkami estrów, w wyniku których powstają związki β-dikarbonylowe. W wyniku reakcji estrów, z których oba zawierają α wodór, powstaje mieszanina czterech różnych produktów, które są trudne do wyizolowania. Zmniejsza to użyteczność syntetyczną reakcji.

Problem ten rozwiązuje się, stosując jeden z estrów niezawierających wodoru α, taki jak estry arylowe.

Ponadto wysoce reaktywne cząsteczki, takie jak estry mrówczanowe, służą jako efektywni partnerzy elektrofilowi w skrzyżowanej kondensacji Claisena.

Podobnie mniej reaktywne estry bez protonów α umożliwiają reakcję, jeśli są obecne w nadmiarze.

Innym podejściem do uzyskania wydajnej skrzyżowanej kondensacji Claisena jest zastosowanie mocnej zasady z zawadą przestrzenną – LDA. Nieodwracalnie deprotonuje jeden z estrów do enolanu, podczas gdy drugi ester działa jako elektrofil.

Odmianą skrzyżowanej kondensacji Claisena jest reakcja ketonów z estrami, w której enolan ketonu atakuje centrum karbonylowe estru, wytwarzając związki ꞵ-dikarbonylowe.