12.5 : Środki pobudzające ośrodkowy układ nerwowy: Środki psychodeliczne

Halucynogeny, znane również jako psychodeliki, to klasa substancji znanych ze swojej zdolności do zmiany percepcji, poznania i emocji. Pomimo ich głębokiego wpływu na umysł, narkotyki te nie uzależniają, co odróżnia je od wielu innych nadużywanych substancji. Mechanizm działania tych narkotyków leży w ich wpływie na receptor 5-HT_2A w mózgu. Po aktywacji receptor ten łączy się z białkami G typu G_q, uruchamiając kaskadę uwalniającą wewnątrzkomórkowy wapń. Uważa się, że ten proces biochemiczny leży u podstaw unikalnych efektów psychologicznych halucynogenów. Psychodeliki można podzielić na dwie główne klasy w oparciu o ich strukturę chemiczną: indoloaminy i fenetyloaminy. Halucynogeny indoloaminowe obejmują LSD (dietyloamid kwasu lizergowego) i psylocybinę, występujące w grzybach halucynogennych. Narkotyki te są znane z wywoływania żywych efektów wizualnych i głęboko zmienionych stanów świadomości. Mają jednak również wadę - regularne stosowanie może prowadzić do szybkiej tolerancji, co wymaga wyższych dawek, aby osiągnąć te same efekty. Podczas gdy uzależnienie fizyczne nie jest typowe, u niektórych użytkowników mogą wystąpić objawy odstawienia. W ciężkich przypadkach może być konieczna interwencja farmakologiczna z użyciem leków, takich jak diazepam.

Z drugiej strony, fenetylaminy obejmują substancje takie jak MDMA (3,4-metylenodioksymetamfetamina), powszechnie znane jako ecstasy lub molly, i PCP (fencyklidyna). MDMA jest wyjątkowa, ponieważ zapewnia zarówno działanie pobudzające, jak i psychodeliczne, często wywołując uczucia empatii, euforii i wzmożonej percepcji sensorycznej. PCP, pierwotnie opracowany jako środek znieczulający, może powodować wycofanie emocjonalne i agresywne zachowanie przy dużych dawkach. Podobnie jak indoloaminy, tolerancja na fenetylaminy może rozwinąć się szybko, a w przypadku przedawkowania może być wymagana interwencja medyczna.