12.2 : Cechy pulsu

Regulacja pulsu obejmuje mechanizmy fizjologiczne, które zapewniają odpowiedni przepływ krwi w organizmie. Na bicie serca, regulowane przez autonomiczny układ nerwowy, wpływa równowaga hormonalna, aktywność fizyczna i stan emocjonalny.

1. Autonomiczny układ nerwowy, czyli ANS: ANS reguluje częstość akcji serca i puls w sposób mimowolny poprzez węzeł zatokowo-przedsionkowy, rozrusznik serca. Część współczulna przyspiesza tętno podczas stresu lub aktywności fizycznej, uwalniając noradrenalinę. Gałąź przywspółczulna zmniejsza częstość tętna w spoczynku, uwalniając acetylocholinę przez nerw błędny.
2. Regulacja hormonalna: Hormony takie jak adrenalina (epinefryna) i noradrenalina (noradrenalina), uwalniane przez nadnercza w odpowiedzi na stres lub podniecenie, mogą stymulować serce do szybszego bicia, zwiększając częstość tętna. Ponadto hormony tarczycy mogą wpływać na tempo metabolizmu, wpływając na częstość akcji serca i puls.
3. Równowaga płynów i elektrolitów: Odpowiednia objętość płynów i równowaga elektrolitów są niezbędne do utrzymania prawidłowej pracy serca i regulacji tętna. Zmiany objętości krwi, poziomu elektrolitów (takich jak potas i wapń) lub lepkości krwi mogą wpływać na wydajność pompowania serca, wpływając na częstość i siłę tętna.
4. Regulacja temperatury: Zmiany temperatury ciała mogą wpływać na częstość tętna. Na przykład gorączka lub narażenie na gorące otoczenie może zwiększyć częstość tętna, gdy organizm pracuje nad rozproszeniem nadmiaru ciepła poprzez zwiększone krążenie. I odwrotnie, narażenie na niskie temperatury może powodować zwężenie naczyń i tymczasowe zmniejszenie częstości tętna.
5. Aktywność fizyczna: Ćwiczenia i aktywność fizyczna zwiększają zapotrzebowanie organizmu na tlen, zmuszając serce do pompowania większej ilości krwi, aby zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie metaboliczne mięśni – w rezultacie tętno wzrasta podczas ćwiczeń, aby zapewnić odpowiedni dopływ tlenu do tkanek.
6. Stan emocjonalny: Silne emocje, takie jak strach, niepokój lub podekscytowanie, mogą stymulować współczulny układ nerwowy, prowadząc do zwiększenia częstości tętna. I odwrotnie, techniki relaksacyjne lub czynności uspokajające mogą aktywować przywspółczulny układ nerwowy, zmniejszając częstość tętna.

Puls dostarcza cennych informacji na temat zdrowia układu krążenia. Oto kilka kluczowych cech pulsu:

1. Tętno: tętno odnosi się do liczby uderzeń serca na minutę i jest zwykle mierzone w uderzeniach na minutę (BPM). Normalne tętno spoczynkowe u dorosłych wynosi zwykle od 60 do 100 uderzeń na minutę. Wzrost częstości tętna nazywany jest tachykardią, natomiast bradykardia to nienormalnie wolne tętno.
2. Rytm: Rytm tętna charakteryzuje się równymi przerwami pomiędzy skurczami komór, co skutkuje regularnym i przewidywalnym wzorcem uderzeń serca. Jakakolwiek przerwa w tym interwale, charakteryzująca się wczesnym, późnym lub pominiętym uderzeniem, wskazuje na nieprawidłowy rytm zwany arytmią.
3. Charakter: Charakter pulsu odnosi się do jego jakości lub odczucia. Typowe deskryptory obejmują silny, nitkowaty lub pulsujący puls. Zmiany charakteru mogą dostarczyć dodatkowego wglądu w zdrowie układu sercowo-naczyniowego.
4. Równość odnosi się do jednorodności charakterystyki tętna po obu stronach ciała. Obejmuje ocenę, czy częstość tętna, rytm i objętość są podobne. Wszelkie rozbieżności w tych aspektach mogą wskazywać na zlokalizowane problemy naczyniowe lub sercowe.

Zrozumienie tych cech pozwala pracownikom służby zdrowia zebrać cenne informacje na temat układu sercowo-naczyniowego danej osoby.