23.1 : Kronik Bağırsak Hastalıkları: Giriş

Kronik bağırsak hastalıkları, sindirim sistemini etkileyen, bağırsak mukozasında iltihaplanma ve hasarla karakterize uzun vadeli bir grup rahatsızlıktır. Bu rahatsızlıklar, öncelikle irritabl bağırsak sendromu ve inflamatuar bağırsak hastalığını içerir.

İrritabl bağırsak sendromu (İBS), gastrointestinal sistemi etkileyen yaygın bir rahatsızlıktır. Ayırt edici özelliği, konstipasyon, diyare veya her ikisi arasında dalgalanma şeklinde ortaya çıkan, değişen bağırsak hareketleriyle ilişkili tekrarlayan karın ağrısıdır. İBS deki artan viseral duyarlılık, hem fizyolojik (örneğin, normal bağırsak hareketleri veya gaz) hem de zararlı uyaranlara yanıt olarak gözlemlenir ve psikolojik faktörler genellikle bağırsak-beyin ekseniyle bağlantıları nedeniyle semptom şiddetini etkiler. Sonuç olarak, patofizyolojisi, genellikle ruh hali bozukluklarıyla bağlantılı olan viseral motor ve duyusal işlev bozukluğunun karmaşık bir etkileşimini içerir. İBS hastaları, ilaç tedavisinin yanı sıra diyet ve stres yönetimi gerektirir.

İnflamatuar bağırsak hastalığı (İBH), genellikle ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olarak sınıflandırılan kronik bağırsak hastalıklarını kapsar. Her iki alt tip de genetik olarak yatkın bireylerde bağırsak mikrobiyotasıyla ilgili anormal bir bağışıklık yanıtı ile karakterizedir.

Ülseratif kolit, kolonun mukozal iltihaplanması ile kendini gösterir ve rektumdan başlayarak farklı derecelerde yayılabilir. Bu hastalık, TH2 ve TH17 yolları tarafından mediatörlü bir bağışıklık yanıtını yansıtan, lenfositik ve nötrofilik infiltrasyonlarla birlikte yüzeysel lezyonları içerir

Crohn hastalığı, gastrointestinal sistemin herhangi bir bölümünü etkileyebilen transmural iltihaplanma ile karakterizedir ve genellikle ileosikal valf çevresinde yoğunlaşır. İltihaplanma her zaman sürekli olmayıp, iltihaplı ve normal mukozanın alternatif bölgeler halinde görülmesine yol açar. Bağırsak epitelinin tüm katmanlarını etkileyen transmural iltihaplanma, fibrozis, darlıklar veya fistül oluşumuna yol açabilir. Lezyonlar, hücresel düzeyde önemli lenfosit ve makrofaj infiltrasyonu sergileyerek submukozal fibrozise neden olur. Sitokin profili, artmış IL-12, IL-23, IFN-γ ve TNF-α seviyeleri ile birlikte TH1 aracılı inflamatuar bir süreci gösterir.

Her iki hastalık da ekstraintestinal bulgularla ilişkilidir. Bu bulgular, eklemleri, cildi veya gözleri etkileyebilir ve kolorektal kanser riskini artırabilir. Ülseratif kolitte nadir ancak ciddi bir komplikasyon olan primer sklerozan kolanjit, intra- ve ekstrahepatik safra yollarının iltihaplanmasına ve fibrostenozuna yol açabilir.

İBH için tıbbi tedavi, inflamatuar yanıtı baskılamayı, mukozal iyileşmeyi sağlamayı, remisyonu sürdürmeyi ve fistüller gibi belirli komplikasyonları tedavi etmeyi amaçlar.