Genel bakış

Biyolojik organizasyon, hiyerarşinin altındaki atomlardan Dünya’nın biyosferine kadar değişen biyolojik yapıların sınıflandırılmasıdır. Hiyerarşinin her seviyesi, önceki seviyeye dayanan karmaşıklıkta bir artışı temsil eder.

Moleküller Atomlardan Oluşur ve Biyomoleküller Moleküllerden Bir Araya Getirilir

En temel seviyeler atomları, molekülleri ve biyomolekülleri içerir. Sıradan bir maddenin en küçük birimi olan atomlar, bir çekirdek ve elektronlardan oluşur. Moleküller, yaygın olarak kovalent, iyonik veya metalik bağlar olmak üzere kimyasal bağlarla bir arada tutulan iki veya daha fazla atom içerir.

Biyomoleküller proteinler, nükleik asitler, lipidler ve karbonhidratlar dahil olmak üzere canlı organizmalarda bulunan moleküllerdir. Biyomoleküller genellikle polimerlerdir — daha küçük, tekrar eden birimlerden oluşturulan büyük moleküller. Örneğin, proteinler amino asitlerden oluşur, nükleik asitler nükleotitlerden oluşur.

Biyomoleküller endojen veya eksojen olabilir. Endojen, biyomolekülün canlı bir organizmanın içinde üretildiği anlamına gelir. Biyomoleküller de tüketilebilir; örneğin, bir inek karbonhidratları, otları sindirerek (eksojen) alır, ancak çim karbonhidratları fotosentez yoluyla (endojen) üretmek zorundadır.

Organeller Biyomoleküllerden Yapılmış Hücresel Kompartmanlardır

Bir sonraki hiyerarşik seviye, organel adı verilen hücre içi yapılarını içerir. Organeller biyomoleküllerden oluşur ve ökaryotik hücreleri bölümlere ayırır. Organel, hücre içinde özel işlevlere sahip olduğu için “küçük organ“ anlamına gelir. Örneğin, lizozom hücre içindeki diğer yapılara zararlı etkileri olmadan moleküllerin bozulmasını sağlar ve kloroplastlar bitkilerin fotosentez yapmasını sağlar.

Organizmalar Bir, Birden Fazla veya Birkaç Trilyon Hücreye Sahip Olabilir

Biyolojik organizasyonun bir sonraki seviyesi hücrelerdir. Organizmalar tek hücreli (yani tek bir hücreden oluşur) veya çok hücreli olabilir. Bilim insanları, insan vücudunun 37 trilyon hücreden oluştuğunu tahmin ediyor.

Doku, Organ ve Organ Sistemleri Özelleşmiş Hücrelerden Oluşur

Bitkiler ve hayvanlar gibi karmaşık organizmalarda hücreler dokuları, organları ve organ sistemlerini oluşturur. Dokular, benzer bir işlevi yerine getiren hücre gruplarıdır. Örneğin dört tür hayvan dokusundan biri olan bağ dokusu organlar arasında bulunur.

Organlar, belirli bir işlevi veya bir dizi işlevi yerine getiren doku gruplarıdır ve benzer veya farklı doku türlerinden oluşabilir. Örneğin kalp, çoğu hayvanda bulunur ve diğer organlara oksijen ve besin sağlamak ve atık ürünleri çıkarmak için tüm vücuda kan pompalar.

Son olarak, organ grupları, hayati süreçleri gerçekleştirmek için birlikte çalışan organ sistemlerini oluşturur. Örneğin, hayvan kardiyovasküler sistemi kalp, damarlar ve kandan oluşur. Bitkilerde, farklı bir doku seti, farklı fonksiyonlar sağlayan kök ve gövde sistemini oluşturur.

Bireysel Organizmalar Nüfus ve Topluluklar Yaratır

Aynı yerde ve zamanda bulunan aynı türe ait birkaç organizma popülasyonları oluşturur. Topluluklar, aynı yerde ve zamanda bulunan farklı türlerin bireylerinden oluşur. Topluluklar iki veya düzinelerce tür içerebilir.

Ekosistemler sadece yaşayan (biyotik) topluluğu değil, aynı zamanda topluluğu etkileyen cansız (abiyotik) çevresel faktörlerini de içerir. Örneğin bir vaha, aynı yerde ve zamanda bulunan hurma ağaçları, incir ağaçları ve küçük kertenkelelerin popülasyonlarını içerebilen bir ekosistemdir. Bu topluluk, başka türlü kurak bir ortamda verimli toprak ve tatlı su ortamı ile yaşar ve etkileşime girer.

Biyosfer, Dünya gezegeninin canlı organizmaları barındıran tüm alanlarını (hava, toprak ve su) kapsar. Bu nedenle, biyosfer birçok ekosistemden oluşur.