12.3 : Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy: Barbiturany i benzodiazepiny

Depresanty ośrodkowego układu nerwowego obejmują leki z kategorii barbituranów i benzodiazepin. Są to cenne leki do leczenia zaburzeń lękowych i bezsenności. Barbiturany, kiedyś stosowane do wywoływania i podtrzymywania snu, zostały zastąpione głównie przez benzodiazepiny ze względu na toksyczność, tolerancję i ryzyko przedawkowania barbituranów. Oddziałują one na receptory GABA_A, co prowadzi do sedacji przy niskich dawkach i potencjalnie śpiączki i śmierci przy wyższych dawkach. Fenobarbital, długo działający barbituran, posiada działanie przeciwdrgawkowe, ale może negatywnie wpływać na sprawność poznawczą. Jednak barbiturany są nadal powszechnie nadużywane, co z czasem prowadzi do tolerancji i uzależnienia fizycznego. Nagłe zaprzestanie może skutkować objawami odstawienia, w tym drgawkami, co wymaga stopniowej redukcji dawki i potencjalnego zastąpienia ich lekami przeciwlękowymi niebędącymi benzodiazepinami, takimi jak buspiron.

Benzodiazepiny, takie jak midazolam, diazepam i lorazepam, działają również na receptory GABA, zapewniając działanie hamujące, z ryzykiem depresji oddechowej po podaniu dożylnym. Pomimo zmniejszonej liczby recept, barbiturany są sprzedawane nielegalnie na ulicach. Nadużywanie benzodiazepin zwykle występuje jednocześnie z opioidami. Osoby nadużywające dużych dawek często wymagają stacjonarnej detoksykacji przy użyciu długo działających benzodiazepin lub barbituranów, aby skutecznie radzić sobie z objawami odstawienia. Po detoksykacji konieczna jest długoterminowa rehabilitacja ambulatoryjna w celu zapobiegania nawrotom, ale konkretne leki na rehabilitację osób nadużywających środków uspokajających pozostają nieuchwytne. Lekarze powinni zachować ostrożność, przepisując leki nasenne zawierające barbiturany, a długotrwałego stosowania leków uspokajających należy unikać, aby zapobiec zaburzeniom normalnej fizjologii snu i pogorszeniu bezsenności po zaprzestaniu ich przyjmowania. Na koniec należy koniecznie zniechęcić do spożywania alkoholu w celu złagodzenia bezsenności, ponieważ może on nasilać problemy z jakością snu.